Casting Society Of America üyesi, Miami Uluslararası Bilim Kurgu Film Festivali’nde ”Best Ensemble Cast” ödülünü kazanan, tiyatro ve konservatuar mezunlarının mezuniyet oyunlarını takip eden başarılı cast direktörü Selim Bahar ile geçtiğimiz gün bir araya geldik ve keyifli bir söyleşi gerçekleştirdik. Bir audition nasıl olmalı, cast oluştururken nelere dikkat ediyor tüm merak ettiklerimizi sorduk…
Selim bey merhaba, hoş geldiniz
Selim Bahar: Hoş bulduk
Öncelikle röportaj teklifimizi kabul ettiğiniz için Ne İzledik ekibi olarak çok teşekkür ederiz.
Selim Bahar: Ben teşekkür ederim, siz de hoş geldiniz.
Teşekkürler, beğenerek izlediğimiz hikayelerin temel taşlarından birini oluşturan cast yönetmenliğini üstlenen biri olarak sizi yakından tanımak istiyoruz. Bize kendinizden bahseder misiniz lütfen?
1987 yılında İzmir’de doğdum. 2007-2010 yılları arasında reklam projelerinde asistan olarak görev aldım. Reklam çalışmalarımızda street casting (eskiler bilir) yapan sektörün son temsilcilerinden biri olduğumu da söyleyebilirim. 2009-2013 döneminde dizi ve sinema ağırlıklı çalışmalarda asistan olarak çalışmaya devam ettim. 2013 yılından itibaren bireysel Cast Direktörlüğü çalışmalarımı sürdürmekteyim.
Cast direktörlüğü nedir, bu mesleği nasıl tanımlarsınız? Bu işi yapmaya nasıl karar verdiniz?
Öncelikle, genel olarak bu meslek özelinde bir yanılgı içinde olduğumuzu düşünüyorum. Bu mesleği özüyle açıklamak gerekirse: Cast direktörü bir menajer değildir. Cast direktörü, oyuncu temsil etmez. Dünya genelinde bu meslek, tam olarak bu şekilde kabul görür.
Bu düşüncelerin ışığında, kısaca tanımlamak gerekirse: Senaryoya en uygun oyuncuyu bulan profesyonele “Casting Director” (Kast Direktörü) denir.
Bu tanım, işin basit gibi algılanmasına neden olabilir; ancak bu meslek, gecesi gündüzü olmayan, yoğun emek ve özveri gerektiren bir alandır. İşimizin temelinde insan vardır ve bu meslek, birçok dinamik unsuru bir arada barındırır. Sürekli kendinizi yenilemeniz gerekir; geçmiş yöntemlerle veya ezbere bilgilerle bu mesleği sürdürmek imkânsızdır.
Casting direktörlüğü mesleği, bir dizi temel ilkeye dayanır. Bunlar arasında oyuncu seçiminde eşitlik, adil olma ve etik kurallara bağlılık gibi yazılı olmayan ancak her cast direktörünün mesleğe başlarken kabul ettiği evrensel değerler bulunur. Bu ilkelerin ışığında, projenin ruhuna en uygun oyuncuları bulmak için sağlıklı bir casting süreci yürütülür ve gerekli anlaşmalar sağlanır.
Benim de bu mesleğe nasıl başladığıma gelirsek; gerçek ve samimi bi yerden söylemem gerekirse doksanlı yılların sonu ve iki binlerin başında izlediğim filmlerde, oyuncuların projelere nasıl adapte olduklarını sıklıkla düşünürdüm. Bu merak ve ilgi, beni hayalini kurduğum mesleğe yöneltti ve bu yolda kendimi buldum.
Cast Society of America üyesisiniz. Cast Society of Amerika’nın kuruluş amacı nedir ve bu kuruluşun sektördeki rolü nedir? Kuruluşun üyeleri için sağladığı en önemli avantajlar nelerdir?
2022 yılında birliğe kabul edildim. Casting Society of America (CSA), Amerikan film, televizyon ve tiyatro endüstrisinde casting direktörleri ve casting profesyonellerini temsil eden bir meslek örgütü olarak 1982 yılında kuruldu. CSA’nın amacı sektördeki casting süreçlerinin kalitesini artırmak, mesleki standartları korumak ve üyelerinin haklarını savunmaktır.
CSA, casting direktörlerine eğitim, seminerler ve ağ oluşturma fırsatları sunar. Her yıl “Artios Ödülleri”ni düzenleyerek casting alanında üstün başarı gösteren profesyonelleri ödüllendirir. Geçtiğimiz yıl “Bir Cumhuriyet Şarkısı” projesi ile en iyi uluslararası film kategorisinde aday adayı oldum.
Ek olarak, CSA casting süreçlerinde etik ve profesyonel standartların korunmasını teşvik eder, casting profesyonellerine mesleki destek sağlar ve sektördeki rollerini güçlendirir. CSA ayrıca casting süreçlerinin yaratıcılık ve prodüksiyon üzerindeki önemini vurgular. CSA, sektördeki yetenekli oyuncuların doğru projelerle buluşmasında kritik bir rol oynayan casting profesyonellerini destekler ve tanıtır.
Farklı türlerde projelerde (film, dizi, reklam) casting yaparken yaklaşımınız nasıl değişiyor?
Genel olarak projeden projeye arayışlar değişiyor. Reklam dizi vs diye ayıramam. Her projenin sizden beklentisi farklı. Bazen kısa film tadında reklam çekiyorlar. Bu noktada projenin sizden ne istediği çok önemli. Tüm sır okuduğunu anlamakta. Tüm sır çok okumakta… ve hayal kurmayı unutmamakta gizli…
Cast oluştururken çalışma yönteminiz neler? Nelere dikkat edersiniz? Önceliklerinizi öğrenebilir miyiz?
Oyuncu seçimi öncesinde projeye dair her şeyi okuyorum: tretman, senaryo, karakter analizi ve varsa bölümler. Senaryoyu defalarca inceliyorum. Müsait ve uygun oyuncuların dökümünü çıkarıyorum; bu süreç oldukça yoğun geçiyor. Çok fazla tiyatro oyunu izliyorum. Konservatuvarların final oyunlarını izliyorum. Bağımsız uzun metraj ve kısa metraj filmleri takip ediyorum. Yeni oyuncuları keşfediyor, imajı değişen veya projesi biten oyuncular varsa elimdeki geçmiş verileri güncelliyorum. Tiyatro, sinema veya dijital projelerdeki oyuncuları müsaitliklerine göre ayırıyorum. Önceliğim, role uygun oyuncuları bir arada görebileceğim bir çalışma sayfası hazırlamak. Ardından, audition ve görüşme süreçlerini planlıyorum. Dahası meslek sırrı. 🙂
Audition atölyeleri düzenliyorsunuz. Sizce bir oyuncunun audition sürecinde dikkat etmesi gereken en önemli noktalar nelerdir?
“Bir oyuncu, her şeyden önce kendine iyi bakmalı. Özellikle audition öncesinde spor yapmak ve kaliteli uyku, hem bedensel hem de zihinsel hazırlık için büyük önem taşır. Dedikodudan ve negatif enerji yayan çevrelerden uzak durmak, oyuncunun auditiona odaklanmasını sağlayan altın bir kuraldır. Audition sürecinde asıl önemli olan, metni derinlemesine anlamak ve onu en etkili şekilde aktarmaktır. Ezber, bu yolculuğun temel taşıdır; metne sadık kalmak ise olmazsa olmaz. Unutmayın, senaryo sahneler oyunculara ulaşana kadar birçok filtreden geçer ve her kelimesi özenle seçilmiştir. Bu nedenle, metni olduğu gibi oynamak en doğru yaklaşımdır fikrindeyim. Okuduğunu anlamak ve samimi bir şekilde aktarmak, başarıya giden yolun yarısıdır. Diğer tüm detaylar elbette değerli, ancak bu bahsettiğim unsurlar benim için her zaman öncelikli ve vazgeçilmezdir.”
Casting aşamasında genellikle hangi tür audition tekniklerini kullanıyorsunuz?
“Audition sürecine başlarken, öncelikle oyuncudan kendi hazırladığı bir çekimle başlıyoruz. Ancak call-back aşamasına geçildiğinde, karakterler arasındaki enerjiyi ve uyumu gözlemlemek için partnerli çekimler yapabiliyoruz. Ya da oyuncunun kendi çektiği selftape dikkatimi çektiyse, kendim de bir görüşme yapıp istediğim değişimlere verdiği reaksiyonları gözlemleyebiliyorum. Bazı projelerde, özellikle dönem projeleri gibi işlerde, karakterlerin kostümleriyle bütünleşmesini görmek de önemli olabiliyor. Özetle, projenin ihtiyaçlarına göre ayrı bir hazırlık süreci devreye giriyor. Her adım, projenin ruhuna ve gerekliliklerine uygun şekilde şekilleniyor.”
Bir Zamanlar Gelecek: 2121, festivallerden ödüllerle dönen muazzam bir iş. Siz de “Best Ensemble Casting” ödülünü aldınız. Ödülü kazandığınızda hissettiklerinizi öğrenebilir miyiz?
Yönetmenimiz Serpil beni aradığında, bir arkadaşımın doğum günü kutlamasındaydım. Haberi aldığımda çok duygulandım ve şaşkınlık içinde kaldım; tarifi zor, karmaşık bir histi. Hem böylesine değerli bir ödül almak hem de Amerika’dan ülkeme bu gururu getirmek, beni derinden etkiledi. Bu muhteşem projeyi yazıp yöneten, tüm zorlukları aşarak güler yüzleri ve azimleriyle harikalar yaratan Serpil ve Korhan’a, sizlerin aracılığıyla bir kez daha teşekkür etmek istiyorum.
Çok tebrik ederiz.
-Çok teşekkürler. 🙂
Günümüze geldiğimizde ana castın no name ya da az bilinir isimlerden oluştuğunu görmemiz neredeyse imkânsız hâle gelmiş durumda. Yurt dışına baktığımızda bu risk alınıyor ve işlerin birçoğu tutuyor. Biz bu riski neden alamıyoruz?
“Bu bir risk meselesi değil; projelerin yurtdışı satışlarında belirli isimler talep edilebiliyor. Konuyu bu açıdan da ele alabiliriz. Ancak dijital platformlar ve bağımsız sinemada, no-name oyunculardan oluşan başarılı castlar da görebiliyoruz. Televizyonda ise büyük isimlerin yanında no-name oyunculara yer veriliyor. Bu fırsatlar değerli, ancak birçok genç oyuncu henüz bu fırsatları değerlendirecek kadar hazır değil. Ben, entelektüel birikimi olan, eğitimini ciddiye alan ve bu işe tutkuyla bağlı oyuncuları tercih ediyorum. Çünkü bir oyuncuyu öne çıkaran şey, karaktere kattığı derinlik ve karakterle bütünleşme yeteneğidir. Takipçi sayısı ya da popülerlik değil. Yetenek, disiplin ve sürekli öğrenme arzusu önemlidir.
Gençlere tavsiyem: daha çok okuyun, izleyin, kendinizi sürekli geliştirin. Kötü ve yanlış olduğunu bildiğiniz örneklerle vaktinizi harcamayın. Bu meslekte başarı, emek, tutku ve özveriyle gelir. Eğer gerçekten hazırsanız, mutlaka fark edileceksiniz. Auditionlarınıza yansıyacak bu birikim, sizi öne çıkaracak ve doğru rolün kapılarını aralayacaktır. Unutmayın, her rol, onu hak eden oyuncuyu bekler!”
Bu işi gerçekten yapmak isteyen, celebrity olma fikriyle değil bu işi gerçekten canı gönülden yapacak insanlar…
– Bravo, tam olarak böyle.
Kendi kariyerinizde sizi en çok etkileyen projeler hangileri oldu?
“Kutluğ Ataman’ın Hilal, Feza ve Diğer Gezegenler projesi, Serpil Altın’ın Bir Zamanlar Gelecek projesi, BKM’nin Bir Cumhuriyet Şarkısı sinema filmi ve Tims&B ile çalıştığım Aldatmak ve Teşkilat projeleri… Gerçekten meslek profesyonellerini bir araya getiren nadide yapım şirketlerinden biri olan Tims&B, benim için ayrı bir yere sahip. Genel olarak çalıştığım her proje bana çok şey kattı; bu nedenle birbirinden ayırmak pek mümkün değil. Ancak bu işlerin, kariyerimde ayrı bir önemi olduğunu söyleyebilirim.”
Çok uzun süredir cast direktörlüğü yapıyorsunuz, yola ilk adım attığınız zamanki Selim Bahar ile bugünkü Selim Bahar arasındaki farklar nelerdir? Geçmişe dönseniz kendinize ne gibi öğütler verirdiniz?
“Selim Bahar mesleğe başladığında, Türkiye’de cast direktörlüğü çok bilinen bir alan değildi; sene 2007… Ve ben sadece çalışmayı kendime disiplin edinmiştim. Bilgisayarını aç ve çalış. Tiyatro oyunu var, git izle. Bağımsız film festivali var, git festival filmlerini takip et. Zaten sevdiğim şeyin üstüne bir şeyler eklediği için, o günkü Selim, bugünkü Selim’in yolunu açmış oldu.
Çok meşakkatli bir yol oldu. Bir meslekte, hele ki etrafınızda size baskı yapan onlarca kişinin arasında, dirayetle tek bir mesleği yapıyor olmak ve 17 sene bunu sürdürüyor olmak, emin olun ki kolay bir şey değil. ‘Sen neden menajerlik yapmıyorsun?’, ‘Benim menajerim olsana.’, ‘Aman ne yapacaksın, tüm cast direktörleri menajerlik yapıyor.’ gibi baskılar altında geçen yıllardan bahsediyorum. Ve geçmişteki Selim’e, bu dirayetinden dolayı teşekkür ediyorum. İlk günkü heycanımla araştırma ve keşfetme duygumla yola devam ediyorum. Tüm bu olgular saysesinde CSA’ya kabul edildim, hem de uluslararası arenada bir ödüle layık görüldüm. Hepsi bu prensiplerin getirileridir. O yüzden geçmişteki Selim’in öğütlerini dinliyorum; kendim ona öğüt verecek kadar bilge değilim. Ben hâlâ çocuk kaldım, o benden daha olgun biri…
Gelecekte casting alanında görmek istediğiniz değişiklikleri ve gelişmeleri öğrenebilir miyiz?
Cast direktörlüğü, güvene, etik değerlere ve ahlaki ilkelere dayalı bir meslektir. Bu nedenle, mesleğin menajerlikle karıştırılması, hem sektörümüz hem de mesleğin itibarı için büyük bir sorundur. Dünyada bu iki meslek birbirinden net bir şekilde ayrılmışken, bizdeki bu karmaşanın düzeltilmesi gerektiğine inanıyorum. İleriye gitmek değil, doğru olana dönmek istiyorum; çünkü zaten dünya örnekleri bize doğru yolu gösteriyor. Bu yapısal sorunlardan acilen kurtulmalıyız.
Size 3 platform versek, birer proje önerisi alabilir miyiz? Prime Video, Gain ve BluTv?
- Prime Video: Expats
- Gain: Another Round
- BluTV: The Last of Us
Teşekkürler…
Fotoğraf: Cengizhan Kemer, Eren Erdem
Röportaj: Umay Yakar, Yaren Sayan
Editör: Dilara Gürer